Hơn 60 tuổi, nhiều phụ nữ chọn cách nghỉ ngơi tĩnh dưỡng nhưng NSND Thanh Hoa vẫn phải lăn lộn với đời sống. Bà vẫn đi hát, làm giám khảo và làm giảng viên thanh nhạc. Những ngày này cuộc sống của bà gần như đảo lộn bởi việc chuyển nhà, thuê trụ sở làm việc, lo xin học cho cháu nội. Khi tôi gọi điện để xin một cuộc hẹn, bà cười đùa: "Cô có gì để viết nữa đâu cháu?". Và rồi khi tôi đến, bà chẳng ngại ngần mở lòng nói về những "bí mật" của con gái Phan Huyền Thư, về câu chuyện đổ vỡ trong hôn nhân của con trai - ca sĩ Tôn Sơn... và không dưới hai lần bà đã rơi lệ.
Những "bí mật" của con gái
NSND Thanh Hoa bảo ngay từ nhỏ đã định hướng cho các con theo nghệ thuật vì bà quan niệm rằng cho dù sau này có làm ngành nghề gì thì âm nhạc sẽ giúp con người sống nhân văn hơn, tâm hồn phong phú hơn. Thủa nhỏ, Phan Huyền Thư được học violin của thầy Ngọc Nhật làm ở Đài Tiếng nói Việt Nam. Thái Lữ - con gái thứ hai học sáo thầy giáo Bích ở Nhạc viện Hà Nội. Còn cậu út Tôn Sơn học đàn organ.
NSND Thanh Hoa cùng con gái Phan Huyền Thư và con trai Tôn Sơn.
Phan Huyền Thư từng học ở nhạc viện, có quãng thời gian theo mẹ hát trên các sân khấu lớn nhỏ, thậm chí đi sang Thái Lan biểu diễn và còn đoạt Huy chương Vàng thời sinh viên. Nhưng sau lần hai mẹ con thu song ca bài "Đảng đã cho ta một mùa xuân" của nhạc sĩ Phạm Tuyên mặc quần áo giống hệt nhau, giọng quá giống nhau gây ra sự nhầm lẫn thì Phan Huyền Thư hiểu ra rằng mình phải bứt ra một con đường khác.
"Thư nói với tôi con không thể đi theo ca hát khi mà giống hệt mẹ được vì như vậy không bao giờ con thành công cả. Và Thư chọn con đường viết văn. Có nhiều người từng đặt câu hỏi tại sao Phan Huyền Thư là nhà báo, nhà văn nhưng hay được mời tham gia bình luận Sao Mai điểm hẹn hay làm MC Con đường âm nhạc... có lẽ chỉ gia đình tôi mới hiểu được cặn kẽ lý do vì sao. Thư có vốn âm nhạc từ nhỏ" - NSND Thanh Hoa trải lòng.
Chương trình Giai điệu tự hào mà Phan Huyền Thư xây dựng kịch bản phát trên sóng truyền hình gần đây nhận được nhiều lời khen ngợi của đồng nghiệp và khán giả. Với tư cách người mẹ, NSND Thanh Hoa bảo con gái bà tâm huyết và trăn trở với chương trình này từ lâu. Bố cô - nhạc sĩ Phan Lạc Hoa là người giỏi văn thơ và yêu âm nhạc từ nhỏ cho nên cô thừa hưởng gen của cả bố lẫn mẹ. Chính NSND Thanh Hoa cũng thừa nhận về lý luận âm nhạc, về kiến thức âm nhạc, con gái giỏi hơn bà.
Đến bây giờ khi Phan Huyền Thư ngày càng trưởng thành hơn trong công việc, bà chưa bao giờ nói với con rằng "Con là niềm tự hào của mẹ". Với bà có lẽ cũng chẳng cần thiết phải nói bởi nó là một trong những cái riêng bà được quyền tự hào. Trong mắt bà, con cái dường như đẹp hơn, hát hay hơn thì phải. Và bà cũng chẳng ngại ngần thú nhận mình là fan hâm mộ con gái. Bà khoe: "Phan Huyền Thư không những biết tiếng Anh, Pháp, tiếng Nga, tiếng Nhật mà Hán Nôm cũng rất khá".
Phan Huyền Thư là người tự vượt qua bản thân mình rất nhiều, một mình với ba đứa con. Trong mỗi gia đình luôn có những khắc khoải, hạnh phúc, vất vả và cả những cái không thể chia sẻ. Không ai có thể nói rằng tôi đang hạnh phúc. Đến bản thân NSND Thanh Hoa cũng thế, bình yên nhưng không thể nói rằng không sóng gió. Với con gái, bà thấy Thư luôn luôn cô đơn - như mẹ.
"Người nghệ sĩ nếu không thiếu thốn điều gì nữa, mọi mặt quá đầy đủ từ vật chất cho đến tinh thần thì còn gì để khát vọng. Nếu người ta sống bằng lý trí thì sẽ bị khô khan. Thư không phải là con người khô khan, rất tình cảm. Nên cái cô đơn ấy của Thư - tôi không muốn chia sẻ. Mình tôi hiểu. Nghệ sĩ không biết gặm nhấm nỗi cô đơn, sự bất hạnh từ sâu thẳm một cái gì đó thì sẽ không trưởng thành, tồn tại đâu..." - NSND Thanh Hoa thành thật.
Con trai "cưng" 3 lần chuyển trường đại học
NSND Thanh Hoa có ba người con, hai gái (với người chồng đầu, cố nhạc sĩ Phan Lạc Hoa), một trai (với một nghệ sĩ từng làm ở Liên đoàn xiếc Việt Nam). Bản thân bà cũng thú nhận cưng chiều cậu con trai út nhất. Hồi bé Tôn Sơn hay theo ba ra Liên đoàn xiếc và nhiều người hay hỏi: "Con thích sau này làm ca sĩ giống mẹ hay làm diễn viên xiếc như ba? Tôn Sơn trả lời thẳng thắn: "Con không bao giờ làm nghề mua vui".
Nhưng mỗi lần đi diễn theo mẹ thì Tôn Sơn dù khi đó mũi dãi xanh lè, mồ hôi nhễ nhại nhưng vẫn có thể ngồi say sưa với dàn trống cả tiếng đồng hồ. Khi đó Thanh Hoa nói với chồng: "Em lo lắm. Có khi lớn lên con lại theo đuổi nghệ thuật". Tốt nghiệp lớp 12, Tôn Sơn thi đỗ vào Học viện Hành chính quốc gia khoa Tin học quản lý quốc tế, cả nhà đều mừng vì cuối cùng cậu út đã theo đuổi một ngành nghề khác.
Nhưng chỉ học hết một năm, sang năm thứ 2, Tôn Sơn nói với mẹ: "Con sẽ sang Nhạc viện mẹ ạ vì con trốn đi thi và đỗ trung cấp thanh nhạc rồi". Lúc đó cả gia đình sững sờ, hoảng hốt vì đang yên tâm Tôn Sơn sẽ không dính dáng gì đến nghệ thuật. Cả nhà khuyên Tôn Sơn một lúc học hai trường nhưng Sơn nói: "Mẹ ạ, có lẽ con không làm kỹ sư hay quản lý về bưu điện được". Cậu nhất định chuyển sang học Nhạc viện.
Học Nhạc viện hai năm thì Sơn lại bảo với mẹ: "Có lẽ con không hợp với Nhạc viện, cái con thích không phải là hát opera mà con thích hát nhạc nhẹ, trữ tình. Lần thứ 3 Sơn lại chuyển trường sang Nghệ thuật quân đội, khoa nhạc nhẹ. Tôn Sơn học NSƯT Hà Thủy, tốt nghiệp loại ưu. Cậu cũng đi thi Sao mai điểm hẹn, giọng hát hay Hà Nội và Sao Mai nhưng không lọt sâu.
NSND Thanh Hoa buồn bã: "Có lẽ Sơn không có duyên với các cuộc thi. Với Sao Mai phong cách nhạc nhẹ, năm Sơn thi cũng dấy lên trong dư luận phản ứng việc Sơn bị loại và gương mặt khác kém hơn được vào. Sau cuộc đó, Sơn nói với tôi không còn khát vọng về cuộc thi nào cả. Gần đây Tôn Sơn chua chát với tôi rằng: Mẹ ơi hình như con của các ca sĩ nổi tiếng mà làm ca sĩ thì không nổi tiếng, nên con có không nổi tiếng thì mẹ cũng đừng buồn".
Tự nhận mình không phải là người mê tín nhưng cứ mỗi lần đi chùa hay thắp hương NSND Thanh Hoa đều xin: "Con có thể không còn giọng hát nữa. Con có thể làm bất kỳ điều gì miễn là con cái con thành đạt, có sự nghiệp. Các con con được bình yên". Bà cũng luôn nói với 3 con rằng sống ở trên đời bất tài còn hơn bất hiếu. Nếu các con có hiếu thì phải phấn đấu hết tài năng.
Về phía mình, Tôn Sơn hứa với mẹ dù không nổi tiếng nhưng mỗi lần ra sân khấu sẽ đam mê, hát hết mình để khán giả không nói rằng "Con Thanh Hoa mà hát chán".
Bài học khi quá chiều con trai, con dâu
Có người bảo "Bà nổi tiếng thế làm sao Tôn Sơn nổi tiếng được?", rồi có người lại nói "Nhà bà đã có hai người nổi tiếng rồi, đòi nốt người nữa à, tham thế!". Rất nhiều câu nói tưởng là chia sẻ nhưng làm cho bà đau thắt lòng. Tại sao bà nổi tiếng mà con bà lại không được quyền nổi tiếng nữa?
Không chỉ lận đận trong con đường sự nghiệp mà đường tình duyên, Tôn Sơn - con trai út của NSND Thanh Hoa cũng đã phải trải qua những ngày khó khăn và buồn bã vì cuộc hôn nhân với một nữ nghệ sĩ múa tan vỡ. Hai người yêu nhau nhưng vì sự nông nổi của tuổi trẻ, không hợp cách sống, Tôn Sơn còn quá trẻ để làm bố và vợ còn quá trẻ để chu toàn cho vai trò người mẹ. Cả hai còn ở tuổi chơi và giữa họ có những bất đồng khó hàn gắn.
Hai người sống ly thân rồi muốn chia tay. "Tôi đã cố gắng níu kéo nhiều lần cuộc hôn nhân của hai đứa bởi biết sự chia tay ấy người bất hạnh lớn nhất là cháu nội. Nhưng sự cố gắng của tôi không đủ. Khi chia tay, Giang - con dâu tôi cũng không đủ sức để nuôi con. Và tôi lại thay con nuôi và chăm sóc cháu" - Thanh Hoa nói trong nước mắt.
Ca sĩ "Tàu anh qua núi" bảo con dâu hai năm sống cùng chưa hỗn với bà dù chỉ một lần. Khi chia tay cô tâm sự rằng có lẽ sẽ vĩnh viễn không gặp một người mẹ chồng nào tâm lý như bà. Bà thực lòng xót xa cho thân phận một cô gái đã là con dâu của mình. Nhưng con dâu ham chơi quá, đến giờ vẫn ham chơi. Còn với con trai Tôn Sơn bây giờ trở thành trai tân một con vì chưa nghĩ đến trách nhiệm phải lo lắng cho một gia đình bởi được chiều từ bé.
"Cái lỗi lớn nhất trong cuộc đời tôi đó chính là nuông chiều con trai cũng như con dâu. Tôi có suy nghĩ hãy để các con tự lớn, tự trưởng thành và không để ý chuyện gì riêng tư cả, chỉ vỗ về, lo lắng và cuối cùng sự đổ vỡ đã đến. Hai vợ chồng tôi là người xót xa từ đáy lòng và đôi khi tự dằn vặt mình rằng lỗi là do chúng tôi đã không quyết liệt", bà nói.
Đẹp trai lại có giọng hát vẫn còn trẻ nên Tôn Sơn cũng có nhiều cô gái theo đuổi. NSND Thanh Hoa không giấu giếm con trai đang có bạn gái mới sinh năm 1994. "Đã trải qua đổ vỡ trong hôn nhân, lại chứng kiến sự tan vỡ của con trai, nếu Tôn Sơn có ý định đi bước nữa, bà sẽ khuyên con điều gì?" - tôi cắt ngang dòng suy tưởng của Thanh Hoa, hỏi bà một cách thẳng thắn. Giây phút đó tôi nhận thấy thoáng một chút bối rối trong đôi mắt thắt lại nỗi buồn của người đàn bà đa đoan ấy.
Thanh Hoa nói trong ngấn lệ: "Cuộc sống không nói trước được điều gì. Tôi chỉ biết rằng con cái luôn là một mối lo và có lẽ là một duyên nợ. Phan Huyền Thư nói với tôi rằng: ''Không phải người này đẻ ra người kia đã là mẹ - con, đôi khi đẻ ra nhau lại là sự trả nợ kiếp trước. Nó thành cái nợ đời. Mẹ thành cái nợ của con và con cũng thành cái nợ của mẹ".
Tôn Sơn còn trẻ nên vẫn khát khao một cuộc sống hạnh phúc mới. Tôi chỉ biết dặn con hãy tìm một người mẹ cho con gái, không chỉ là một người tình riêng cho con. Con muốn có một hạnh phúc lâu dài, có một gia đình yên ấm trong cuộc sống phải tìm một người đàn bà nhân hậu và làm mẹ thực sự của con gái con. Nếu đủ những cái đó hãy lấy. Mẹ không muốn con bất hạnh thêm một lần nữa chỉ vì sự khó xử đó".
Càng trò chuyện với Thanh Hoa mới thấy bà phải gánh mọi lo toan của cuộc sống.
.jpg)
